Μεσολόγγι: Ιερά πόλις εν μέσω λιμνών (Ταξίδι με VW Tiguan)

Έχοντας ματώσει για την εθνική ανεξαρτησία της πατρίδας μας, η μικρή αυτή πόλη που βρισκόταν ανέκαθεν υπό πολιορκία από το υγρό στοιχείο, έχει σήμερα να προσφέρει στον επισκέπτη της ένα ενδιαφέρον μείγμα ιστορίας, πολιτισμού και φυσικής ομορφιάς.

ΣΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ ΜΕ VOLKSWAGEN TIGUAN 2.0 TDI 4MOTION

Στην επίσημη ιστοσελίδα του δήμου της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου διαβάζουμε ότι «Το όνομα Μεσολόγγι πρωτοαναφέρθηκε από έναν Βενετό, ο οποίος περιέγραφε τη ναυμαχία του Λεπάντο κοντά στη Ναύπακτο. Αρκετές ιστορικές πηγές αναφέρουν πως το όνομα Μεσολόγγι προέρχεται από την ένωση των δύο ιταλικών λέξεων, ΜΕΖΖΟ/MESSO και LAGHI το οποίο σημαίνει “ένα μέρος εν μέσω λιμνών” ή “ένα μέρος που περιβάλλεται από λίμνες”.» Υπό αυτό το σκεπτικό το όνομα αυτής της πόλης των περίπου 13.000 ψυχών είναι άκρως αντιπροσωπευτικό αυτού που βλέπεις αρχικά στον υπολογιστή σου, αξιοποιώντας τις δυνατότητες του εργαλείου που ακούει στο όνομα Google Maps και στη συνέχεια αυτού που διαπιστώνεις πριν ακόμα από την είσοδό σου στην πόλη: Τη γειτνίαση με τη θάλασσα, που την αντιλαμβάνεσαι ενώ ακόμα βρίσκεσαι στην Ιόνια οδό, καθώς πλησιάζεις στο Μεσολόγγι, για να την επιβεβαιώσεις αρκετές φορές στη συνέχεια, είτε κινούμενος κατά μήκος της παραλίας της, είτε απολαμβάνοντας τη διαδρομή προς την Τουρλίδα.

Ο Κήπος των Ηρώων

Παραμονές Πάσχα σε συνθήκες lockdown και η μαρτυρική πόλη γιορτάζει τα 195 χρόνια από την ηρωική έξοδο, που πραγματοποιήθηκε τη νύχτα της 10^ης προς 11^η Απριλίου του 1826 – ξημερώματα Κυριακής των Βαΐων. Ο λόγος για τη φοβερή έξοδο της αξιοπρέπειας – όχι της απελπισίας, γιατί αν ήθελαν οι Μεσολογγίτες θα μπορούσαν να έχουν συνθηκολογήσει – που αυτές τις μέρες γίνεται αιτία σημαιοστολισμού και σε ωθεί μόλις περάσεις την τοξωτή πύλη-είσοδο, στα τείχη της πόλης, σε μια επίσκεψη-προσκύνημα στον «Κήπο των Ηρώων». Εδώ, στο περιποιημένο πλακόστρωτο του γεμάτου αγάλματα χώρου που λειτουργεί αναμφίβολα και ως χώρος αναψυχής, έχεις την ευκαιρία για ένα μικρό μάθημα ιστορίας, αντικρίζοντας τα ονόματα περισσότερο ή λιγότερο γνωστών πρωταγωνιστών της επανάστασης – όπως αυτό του Αθανάσιου Ραζηκώτσικα, που βρέθηκε στα μόλις 28 του χρόνια να πέφτει ηρωικά στην έξοδο ως εκλεγμένος επικεφαλής της φρουράς του Μεσολογγίου.

Ενώ όταν σταθείς έξω από το τείχος, που σε ένα μεγάλο βαθμό περιβάλλει τον κήπο, καταλαβαίνεις γιατί ο Κιουταχής είχε αποκαλέσει τα τείχη του Μεσολογγίου «παλιοφράχτη». Και όμως, αυτά τα απίστευτα χαμηλού ύψους τείχη στάθηκαν ικανά να αποκρούουν επί μήνες έναν αριθμητικά υπέρτερο και καλύτερα εξοπλισμένο στρατό, μέχρι οι υπερασπιστές της πόλης να βρεθούν τελικά χωρίς τρόφιμα…

Σημαντικές στιγμές της ιστορίας της πόλης θα δείτε να ξετυλίγονται μπροστά σας στο δημοτικό μουσείο Ιστορίας και Τέχνης, στο ιστορικό κέντρο της πόλης που χαρακτηρίζεται από στενούς (έως πολύ στενούς) δρόμους και γραφικούς πεζόδρομους. Η πανδημία είναι βέβαιο ότι έχει επιβάλλει τους δικούς της ρυθμούς ωστόσο δεν δυσκολεύεσαι να αντιληφθείς την ζωή που κρύβεται εδώ. Σε αυτά τα στενά κρύβεται ένα ακόμα αξιόλογο μουσείο, η «Διέξοδος» μια προσωπική προσπάθεια του δικηγόρου Νίκου Κορδόση, που τις μέρες αυτές φιλοξενεί μια πρωτότυπη έκθεση γκράφιτι στους εξωτερικούς της χώρους – με θέμα, όπως είναι φυσικό την ελληνική επανάσταση. Ενώ στοιχείο που ενισχύει το γραφικό χαρακτήρα του κέντρου είναι και η ποτοποιία Τρικενέ, ένας χώρος που ο χρόνος δείχνει να έχει σταματήσει κάπου στο 1900…

Τουρλίδα, Κλείσοβα και Βασιλάδι

Ο αναπόφευκτα πρώτος προορισμός του ταξιδιώτη μετά τη βόλτα στο κέντρο είναι η Τουρλίδα: ο ιδιόμορφος και ιδιαίτερα γραφικός οικισμός με τα ψαράδικα σπίτια, άλλοτε χτισμένα σε πασάλους και άλλοτε στο προσχωσιγενές έδαφος, ο οποίος σε περιμένει στο τέλος μιας διαδρομής περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων που διασχίζει τη λιμνοθάλασσα. Μια διαδρομή, που μετά την υπό εξέλιξη ανάπλαση, απέκτησε και έναν ενδιαφέροντα ποδηλατο-πεζόδρομο τον οποίο οι ντόπιοι αξιοποιούν δεόντως – και ο οποίος είναι βεβαίως διαθέσιμος και ιδιαίτερα ελκυστικός και για τον τουρίστα. Εδώ θα πάρεις μια πρώτη γεύση από τις πελάδες (τα σπίτια σε πασάλους) και τις γαΐτες (οι ρηχές βάρκες – με επίπεδο πάτο της -λιμνοθάλασσας), εδώ επίσης έχεις την ευκαιρία να δεις τον τρόπο με τον οποίο οριοθετείται η λιμνοθάλασσα για τις ανάγκες της αλιείας και της συγκομιδής του αλατιού, εδώ στα ρηχά νερά – στις αλυκές – αν είσαι τυχερός θα δεις και τα πανέμορφα φοινικόπτερα να αναζητούν την τροφή τους.

Έχοντας διαβάσει την ιστορία των τριών πολιορκιών του Μεσολογγίου, που κάποιοι ιστορικοί τις συμπτύσσουν σε δύο, δεν είναι δυνατόν να μην έχεις το νου σου στα αριστερά σου, καθώς πηγαίνεις προς την Τουρλίδα για να δεις την Κλείσοβα. Το πολύ μικρό αυτό νησί, με περίμετρο μόλις 300 βήματα, που έχοντας στρατηγική θέση για τον έλεγχο της πρόσβασης στο Μεσολόγγι κατάφερε να καταχυρώσει τη δική του θέση στην ιστορία με τους 150 υπερασπιστές του να αποκρούουν τις επιθέσεις 3.000 οθωμανών και να τραυματίζουν τον ίδιο τον αρχηγό τους, τον Κιουταχή.

Το άλλο ηρωικό νησί, που ήλεγχε την είσοδο στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου είναι το Βασιλάδι που αντιστάθηκε, αλλά δεν άντεξε. Ωστόσο η επίσκεψη σε αυτό, με κάποια γαΐτα δεν παύει να είναι μια πρόκληση στην οποία δύσκολα αντιστέκεσαι – ιδιαίτερα αν οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκές. Φτάνοντας εκεί δεν βλέπεις αυτό που περιμένεις, από το νησί δεν έχουν απομείνει ούτε 80 τετραγωνικά μέτρα – κάποια χαλάσματα του κάστρου μέσα στο νερό μαρτυρούν ότι κάποτε ήταν μεγαλύτερο – ενώ το μνημείο φαίνεται να χρειάζεται κάποια φροντίδα.

Και είναι η στιγμή που μαθαίνεις από τον βαρκάρη ότι τα νησιά στη λιμνοθάλασσα είναι κάτι σχετικό – για να μην διαλυθούν θέλουν φροντίδα, πασσάλους που τοποθετούνται από τους ψαράδες στην περίμετρό τους για να μην παρασυρθούν τα υλικά τους από τα ρεύματα της θάλασσας. Η διαδρομή είναι από μόνη της μια εμπειρία, που ξεκινά από τα φράγματα που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία φυσικών ιχθυοτροφείων και τις χαρακτηριστικές γαΐτες και φθάνει μέχρι το απίστευτα μικρό βάθος της λιμνοθάλασσας. Μπορεί η ακτή να απέχει χιλιόμετρα, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις, αν βρεθείς στο νερό θα διαπιστώσεις ότι η στάθμη του δεν θα είναι πάνω από τη μέση σου.

Στα όρια της λιμνοθάλασσας

Επόμενη στάση ο Άγιος Σώστης, το μικρό νησί με το ομώνυμο εκκλησάκι, το οποίο καθώς βρίσκεται στα όρια του Πατραϊκού κόλπου οριοθετεί τη λιμνοθάλασσα και διαθέτει για το λόγο αυτόν έναν όμορφο πετρόχτιστο φάρο. Σε αυτό το νησί αποβιβάστηκε στις 4 Γενάρη του 1824, ο λόρδος Βύρωνας κατευθυνόμενος στο Μεσολόγγι, ενώ δύο χρόνια αργότερα, στις 10 Γενάρη του 1826 σ’ αυτή τη θαλάσσια περιοχή ο στόλος του Μιαούλη θα κατάφερνε να νικήσει τον τουρκικό στόλο. Μέχρι πρόσφατα η γιορτή του Άγιου Σώστη, στις 7 Σεπτεμβρίου, γινόταν αφορμή για τη διοργάνωση σχετικής γιορτής από τους Μεσολογγίτες, όμως φαίνεται ότι το έθιμο σιγά-σιγά ατόνησε.

Έχοντας «εξαντλήσει» τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου μπορεί κανείς να αναζητήσει την επαφή με τη φύση πραγματοποιώντας με αυτοκίνητο το γύρο της λιμνοθάλασσας της Κλείσοβας (για τον οποίο θα χρειαστεί τουλάχιστον μια ώρα) για να καταλήξει και πάλι στην Τουρλίδα. Ενώ από κει και πέρα μπορεί να κατευθυνθεί προς βορρά, αρχικά προς το Αιτωλικό, για να έχει την εμπειρία του ιδιόμορφου οικισμού που είναι χτισμένος πάνω σε ένα νησί και επικοινωνεί με τη στεριά με δύο πολύτοξες πέτρινες γέφυρες, και να περιπλανηθεί στη συνέχεια προς τις εκβολές του Αχελώου, του μεγαλύτερου σε μήκος ποταμού της Ελλάδας.

Το βέβαιο είναι ότι στο μάλλον παρεξηγημένο από τουριστική άποψη Μεσολόγγι δεν θα βαρεθείς. Έχεις πολλά να κάνεις έχοντάς το ως αφετηρία σου και μπορείς παράλληλα να βάλεις στο πρόγραμμα μιας εκδρομής στην πρωτεύουσα του νομού Αιτωλοακαρνανίας και τη φυσική σου άσκηση. Και μπορεί η αλιεία να μην είναι στα επίπεδα που γνωρίζαμε κάποτε, ωστόσο το ψάρι δεν λείπει – και τα χέλια που αποτελούν σήμα κατατεθέν της λιμονθάλασσας, επίσης. Οι ντόπιοι δεν παύουν να περηφανεύονται για το καλό φαγητό που βρίσκει κανείς στην πόλη τους, ενώ κάποιοι από αυτούς αποφάσισαν να δραστηριοποιηθούν τα τελευταία χρόνια στον τομέα του τουρισμού προσφέροντας επιπλέον εναλλακτικές δυνατότητες.

Info

• Στο Μεσολόγγι φτάνετε εύκολα από την Αθήνα, μέσω Γέφυρας Ρίου και Ιόνιας Οδού, σε περίπου 2,5-3,0 ώρες. Κόστος διοδίων (με επιστροφή και χρήση Αττικής Οδού: 61,5 ευρώ)
• To Μεσολόγγι, εκτός των άλλων, είναι η πατρίδα του Ιωάννη Λυκούδη, του «γιατρού των φτωχών» ο οποίος ανακάλυψε πρώτος τι προκαλεί το έλκος στομάχου, προτείνοντας και σχετική θεραπεία, αλλά δεν κατάφερε ποτέ να κατοχυρώσει την ανακάλυψή του.
• Η περιοχή του Μεσολογγίου είναι η πρώτη στην Ελλάδα στην παραγωγή ελιάς Καλαμών. Το Μεσολόγγι είναι επίσης γνωστό για τα αλιευτικά του προϊόντα, ιδιαίτερα το αυγοτάραχο.
• Πέρα από τα μεγαλύτερα σε μέγεθος ξενοδοχεία, στην πόλη λειτουργούν και μια σειρά ενδιαφέροντα μοντέρνα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, όπως το Sealake View Appartments.
• Οι Μεσολογγίτες παινεύουν το καλό και προσιτό φαγητό που βρίσκεις στην πόλη τους. Στις προτιμήσεις του περιλαμβάνονται ο «Δημητρούκας» (ψαροταβέρνα & κρεατικά), η «Αλατιέρα» (ποικιλία γεύσεων), το «Αρχοντικό» (εστιατόριο με σύγχρονη κουζίνα), τα μεζεδοπωλεία «Παλιομάγαζο» και «Σούσουρο», ο «Ζέφυρος» (ψαροταβέρνα, εστιατόριο, καφέ) και το ψητοπωλείο «Σταθμός πρώτων βοηθειών».

Χρήσιμα

• Το απολύτως επίπεδο Μεσολόγγι είναι ιδανικό για μετακινήσεις – και περιηγήσεις – με ποδήλατο. Η πόλη έχει τη μεγαλύτερη αναλογία ποδηλάτων ανά κάτοικο στην Ελλάδα.
• Στο Μεσολόγγι μπορείτε να επισκεφτείτε τον Κήπο των Ηρώων, το Μουσείο Ιστορίας και Τέχνης (στην πλατεία Μάρκου Μπότσαρη), τα μουσεία Παλαμά και Τρικούπη (το ένα απέναντι στο άλλο), την Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης, το Κέντρο Λόγου και Τέχνης «Διέξοδος» και την Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης. Λίγο έξω από την πόλη θα βρείτε τη «Βυρωνική Εταιρεία Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου», αλλά και τις Ρωμαϊκές Θέρμες στον Άγιο Θωμά. Στην Τουρλίδα σας περιμένει το ολοκαίνουριο μουσείο αλατιού.
• Στα βορειοδυτικά της πόλης του Μεσολογγίου υπάρχουν τα ερείπια της αρχαίας Πλευρώνας («Ασφακοβούνι»), με πανοραμική θέα στη λιμνοθάλασσα, ενώ στα ανατολικά βρίσκεται η αρχαία Καλυδώνα που υπήρξε μία από τις σπουδαιότερες πόλεις της παράλιας ζώνης της Αιτωλίας.
• Έξι χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, σε υψόμετρο 190 μέτρων, βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Συμεών (του 17^ου αιώνα) που υπήρξε καταφύγιο των κλεφτών του Αράκυνθου.
• Ο αρχαιολογικός χώρος των Οινιάδων, με αρχαίο θέατρο και ναούς, τείχη και νεώριο, που αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα της τότε ανάπτυξης της περιοχής, βρίσκεται στα νοτιοδυτικά του νομού Αιτωλοακαρνανίας.
• Στο Αιτωλικό ενδιαφέρον έχει μια περιήγηση στο κέντρο με τα στενά δρομάκια, ενώ αξίζει οπωσδήποτε και μια επίσκεψη στο Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών – Μουσείο Βάσως Κατράκη.
• Ο ποταμός Αχελώος και ο υγροβιότοπος που σχηματίζει, η παραλία του Λούρου και το Δάσος του Φράξου, επίσης στα νοτιοδυτικά του νομού – δείγματα του φυσικού κάλλους της περιοχής προσφέρεται για περιηγήσεις.
• Μια ομάδα νέων παιδιών υπό τη σκέπη του μη κερδοσκοπικού οργανισμού “Messolonghi by Locals” (messolonghibylocals.com), διοργανώνει ενδιαφέρουσες περιηγήσεις με ποδήλατο στην πόλη, με γαΐτες στη λιμνοθάλασσα της Κλείσοβας, ξεναγήσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, διαδρομές για φωτογράφιση αξιοθεάτων κλπ.

Volkswagen Tiguan 2.0 TDI 4Motion

Τυπικότατος εκπρόσωπος των σύγχρονων SUV την τελευταία δεκαετία – και ταυτοχρόνως ένα από τα πιο δημοφιλή μοντέλα της Volkswagen – το δίλιτρο πετρελαιοκίνητο Tiguan που μας ταξίδεψε στο Μεσολόγγι είναι ένα χαρακτηριστικά «γερμανικό» αυτοκίνητο.

Σοβαρό και επιβλητικό στην όψη, ευρύχωρο στο εσωτερικό του και εξοπλισμένο με ένα πλήρες «πακέτο» που περιλαμβάνει μια σειρά προηγμένα συστήματα υποβοήθησης του οδηγού (όπως το Active Cruise Control που σου επιτρέπει να ταξιδεύεις ξεκούραστα και δίχως άγχος, αφού φροντίζει να κρατά μόνο του απόσταση ασφαλείας από τον προπορευόμενο) φλερτάρει χαρακτηριστικά με τον χαρακτηρισμό «άψογο». Μπορεί να μην έχει κάτι το «πιπεράτο» ούτε ως προς το design ούτε ως προς την οδική συμπεριφορά (κάποιες σπορ αποχρώσεις δηλαδή) όμως είναι εξαιρετικά χρηστικό και χρειάζεται να προσπαθήσεις πολύ για να του βρεις κάποιο «σοβαρό» ελάττωμα. Έτσι λοιπόν καταλήξαμε και εμείς στο ότι δεν σου βγάζει αυτόματα το μενού του τηλεφώνου στην κεντρική οθόνη όταν σε καλέσει κάποιος, οπότε πρέπει να τη βρεις μόνος σου, πατώντας το σχετικό πλήκτρο αφής.

Κατά τ’ άλλα, το Tiguan ταξιδεύει στον αυτοκινητόδρομο με χαρακτηριστική ευστάθεια επιτυγχάνοντας εύκολα υψηλή ταχύτητα, χάρη στους 150 ίππους του 2.0 TDI κινητήρα, ο οποίος συνδυάζεται άψογα με το 7-αρι αυτόματο κιβώτιο διπλού συμπλέκτη – ένα ακόμα στοιχείο που λειτουργεί υπέρ της άνεσης του οδηγού. Ενώ η ηλεκτρονικά ελεγχόμενη μετάδοση της κίνησης στους 4 τροχούς είναι η πολύτιμη σε μια εξόρμηση στη φύση – ιδιαίτερα αν αυτή περιλαμβάνει και τα πέριξ μιας λιμνοθάλασσας – εγγύηση ότι δεν θα κολλήσεις σε κάποια κακοτοπιά.

Κινδυνεύοντας λοιπόν να δεχτούμε τα πυρά του φεμινιστικού κινήματος θα λέγαμε ότι το Tiguan είναι σαν μια γυναίκα που σου εμπνέει τη σιγουριά που χρειάζεσαι για να προχωρήσεις σε γάμο – δεν είναι όμως αυτή που θα ερωτευθείς με την πρώτη ματιά (αν και αυτό πάλι κανείς δεν μπορεί να το αποκλείσει…)

Το αφιέρωμα στο Μεσολόγγι πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του περιοδικού Car and Driver στο οποίο και δημοσιεύτηκε την άνοιξη του 2021.