Sto Timoni

Η δύναμη του νερού και το βάρος της ιστορίας: στη Δημητσάνα με Ford Kuga PHEV

Το φαράγγι του ποταμού Λούσιου καθόρισε όχι μόνο τη γεωμορφολογία, αλλά και την οικονομική ανάπτυξη μιας περιοχής που ανέκαθεν είχε για επίκεντρό της τον πανέμορφο γραφικότατο και ποικιλοτρόπως ιστορικό οικισμό που ακούει στο όνομα Δημητσάνα. Ταξιδεύουμε στην ιστορική Δημητσάνα με Ford Kuga 2.5 Plug-In Hybrid 225PS.

Κείμενο και φωτογραφίες: Νίκος Λουπάκης

Μπορεί να είναι και αρκετό να πεις ότι πρόκειται για τη γενέτειρα του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε’ και του Παλαιών Πατρών Γερμανού για να δώσεις το ιστορικό στίγμα της Δημητσάνας. Αν αυτό δεν φτάνει, μπορείς να πεις για την μπαρούτη που παραγόταν στους τοπικούς μπαρουτόμυλους για τους αγωνιστές του 1821, με τη βοήθεια του νερού. Και αν πάλι αυτό δεν είναι αρκετό, έχεις τη δυνατότητα να προσθέσεις στα παραπάνω την περίφημη βιβλιοθήκη της πρωτεύουσας της Γορτυνίας. Αλλά και τίποτα απ’ όλα αυτά να μην έχει ακούσει κανείς, βλέποντας να ξεπροβάλλει μπροστά του ο κτισμένος σε δύο υψώματα πετρόκτιστος οικισμός, αντιλαμβάνεται ότι βρίσκεται σε έναν τόπο με μακρά ιστορία.

Η παραδοσιακή, αρκαδική αρχιτεκτονική της Δημητσάνας. όπως τη βλέπει ο επισκέπτης από τα παράθυρα του Αρχοντικού Δεληγιάννη

Στα καλντερίμια της Δημητσάνας, στα καλντερίμια της ιστορίας

Βεβαίως, περνώντας το πέτρινο γεφύρι στην είσοδο της Δημητσάνας το πρώτο που σκέφτεσαι είναι να κάνεις μια στάση για να δεις τι κρύβεται πίσω από αυτόν τον πίνακα ζωγραφικής που μόλις αντίκρισες. Και αν είσαι τυχερός και βρεις κάποια ελεύθερη θέση στάθμευσης κοντά στην «αγορά», μπορείς να περιδιαβείς τα γραφικά καλντερίμια για να εισπράξεις διαφορετικές εκδοχές της γραφικότητας που έχεις ήδη δει να γεμίζει το οπτικό σου πεδίο.

Επιβεβλημένη η στάση στην πλατεία, τον τεράστιο αυτόν εξώστη με τη θέα στο φαράγγι του Λούσιου, για μια πρώτη αποτύπωση της περιοχής. Αποδώ, με καλό καιρό βλέπεις όχι μόνο τη Μεγαλόπολη, αλλά και τον Ταΰγετο, ενώ το βράδυ η αίσθηση αλλάζει και μπορεί να πιστέψεις ότι αυτό που βλέπεις στο βάθος είναι θάλασσα και φώτα των οικισμών, ίδια πλοία…

Όποιο καλντερίμι και αν πάρεις, κάτι ωραίο θα δεις, ωστόσο το υπ’ αριθμόν ένα αξιοθέατο εντός Δημητσάνας είναι αναμφισβήτητα η ιστορική βιβλιοθήκη της, που συστεγάζεται με το δημοτικό σχολείο. Οι 35.000 τόμοι και 200 κώδικες (χειρόγραφα) φυλάσσονται –μαζί με ουκ ολίγα ιστορικά κειμήλια– στον χώρο αυτόν που παράλληλα λειτουργεί και σε δανειστική βάση, δίνοντας πρόσβαση στους κατοίκους της περιοχής σε ένα πλήθος τίτλων.

Με το δημοτικό σχολείο συστεγάζεται η «Δημόσια Βιβλιοθήκη και μουσείο της Ελληνικής Σχολής Δημητσάνας»

Η Βιβλιοθήκη αποτελεί κατά κάποιον τρόπο συνέχεια της περίφημης Σχολής Δημητσάνας που ιδρύθηκε το 1764 για να γίνει φυτώριο δεκάδων μητροπολιτών, αλλά και να θυσιάσει πολλά βιβλία της προκειμένου το χαρτί τους να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή φυσιγγίων κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821. Σημειώστε ότι σε αυτήν τη Σχολή φοίτησαν, μεταξύ άλλων, και ο Παπαφλέσσας, και ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄, και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός.

Η Δημητσάνα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας…

Λίγο έξω από τον οικισμό, σε περιμένει ένα μουσείο αλλιώτικο από τ’ άλλα. Πρόκειται για το υπαίθριο μουσείο υδροκίνησης, ένα μοναδικό και ιδιαίτερα προσεγμένο συγκρότημα που σου αποκαλύπτει τα μυστικά της χρήσης του νερού για τις πλέον διαφορετικές δουλειές. Εδώ μπορείς να συνδυάσεις τον περίπατο στην εξοχή, ανάμεσα σε καταρράκτες και πετρόκτιστα οικοδομήματα, με ένα μάθημα ιστορίας και να ανακαλύψεις τα μυστικά παραδοσιακών τεχνών, όπως αυτές ασκούνταν με τη βοήθεια του υδάτινου δυναμικού της περιοχής.

Εδώ βλέπεις πώς οι πρόγονοί μας αξιοποιούσαν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας – που τότε ήταν απολύτως πράσινες και χωρίς καμιά γκρίζα σκιά επάνω τους. Νεροτριβή, αλευρόμυλος, βυρσοδεψείο και μπαρουτόμυλος σου αποκαλύπτουν τα μυστικά τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα πρώτα υδροκίνητα εργαστήρια κάνουν την εμφάνισή τους στην περιοχή τον 16ο αιώνα, για να φτάσουν περίπου τα 100 – με σημαντικότερο αυτό της Δημητσάνας. Ενώ η παραδοσιακή τέχνη παρασκευής της μπαρούτης από θειάφι, νιτρικό κάλλιο και κάρβουνο ασκούταν εδώ (υπήρχε, δηλαδή, ντόπια παραγωγή) μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα.

Η νεροτριβή στο Μουσείο Υδροκίνησης. Στο βάθος, ο αλευρόμυλος.

Εξερευνώντας το φαράγγι

Από την άλλη μεριά του φαραγγιού τώρα, σε απόσταση αναπνοής (μόλις 3 km) σε περιμένει η Ζάτουνα, που ενδεχομένως δεν θα ήταν τόσο γνωστή αν δεν είχε εξοριστεί εδώ στα χρόνια της Δικτατορίας ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης και αγωνιστής Μίκης Θεοδωράκης. Η διαδρομή προς τον μικρό και γραφικό οικισμό σού προσφέρει μια ακόμα, διαφορετική οπτική της Δημητσάνας, ενώ αν αποφασίσεις να ακολουθήσεις τον στενό και γεμάτο στροφές δρόμο προς τη μονή Φιλοσόφου, θα απολαύσεις, πριν αρχίσεις να κατηφορίζεις προς τον Λούσιο, το πανόραμα και των δύο οικισμών.

Προηγουμένως, όμως, φτάνοντας στη Ζάτουνα δεν μπορείς παρά να αναζητήσεις το όμορφο κτίριο του δημοτικού της σχολείου, που βρίσκεται στην είσοδο του οικισμού και λειτουργεί σήμερα ως μουσείο Μίκη Θεοδωράκη. Δύο μεγάλες αίθουσες και μία μικρότερη, συν το χολ της εισόδου, σου προσφέρουν σε συμπυκνωμένη μορφή τη διαδρομή ενός ανθρώπου που κατέκτησε με το έργο του την αθανασία και ταύτισε το όνομά του με τους αγώνες ενός ολόκληρου λαού.

«Ελευθερία είναι το Χρέος»: Όταν το δημοτικό σχολείο έγινε μουσείο, ο Μίκης έγραψε με κιμωλία στον μαυροπίνακα του σχολείου (που έκτοτε τοποθετήθηκε σε βιτρίνα) έναν δικό του σύντομο ύμνο στην ελευθερία…

Η άφιξη, τώρα, στη Μονή Φιλοσόφου σε ανταμείβει με το υπερθέαμα του φαραγγιού του Λούσιου. Αποδώ, εκτός των άλλων, βλέπεις στο βάθος, στην απέναντι πλευρά, τη Μονή Προδρόμου να κρέμεται κυριολεκτικά στον γκρεμό, γαντζωμένη αιώνες τώρα στα βράχια με έναν τρόπο που προκαλεί θαυμασμό και απορία. Αν σας αρέσει η περιπέτεια και οδηγείτε κάποιο SUV, μπορείτε να κατεβείτε στο ποτάμι και να περάσετε την πέτρινη γέφυρα, ωστόσο η φωνή της λογικής επιβάλει επιστροφή στη Δημητσάνα και πορεία προς Μονή Προδρόμου μέσω Στεμνίτσας στην οποία φτάνετε εύκολα και γρήγορα.

Στενός και σε όχι ιδιαίτερα καλή κατάσταση ο δρόμος που μας περιμένει ένα χιλιόμετρο πριν τη Στεμνίτσα για να κατηφορίσουμε σε πρώτη φάση προς τη Μονή Προδρόμου (7 km) που είναι η πιο ιδιαίτερη από τις μονές του φαραγγιού, αλλά απαιτεί και το περισσότερο περπάτημα, γύρω στα 15’, και σε δεύτερη προς την Αρχαία Γόρτυνα (10 χλμ.) και το γεφύρι του Ατσίχολου, όπου θα έχετε και την πλέον εκτεταμένη και άνετη επαφή με τον Λούσιο – μπορείτε, μάλιστα, να περπατήσετε στις όχθες του ακολουθώντας τη ροή του–, αλλά και με τον ανοιχτό αρχαιολογικό χώρο.

Κατηφορίζοντας, πάνω από το φαράγγι, προς το Ελληνικό

Υπομονή, προσοχή και φυσική κατάσταση είναι καλό να υπάρχουν για την επίσκεψή σε αυτά τα αξιοθέατα, που θα σας ανταμείψουν με τις όμορφες εικόνες που σας επιφυλάσσουν. Αποδώ, η λογική επιλογή για την επιστροφή στη Δημητσάνα είναι μέσω Ελληνικού, καθώς ο δρόμος είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση και γενικά πιο «εύκολος», ολοκληρώνοντας με τον τρόπο αυτόν έναν νοητό κύκλο.

 

Η κτισμένη σε υψόμετρο 1.083 μέτρων γραφική Στεμνίτσα αξίζει την προσοχή σας

Στη διαδρομή σε περιμένει η γραφική Στεμνίτσα, την οποία απολαμβάνεις για αρκετή ώρα, καθώς τη διασχίζεις ακολουθώντας τον κεντρικό δρόμο, για να περάσεις δίπλα από την περίφημη Σχολή Αργυροχρυσοχοΐας που στεγάζεται σε ένα εντυπωσιακό κτίριο του 1926, αλλά και να κάνεις μια στάση στην κεντρική της πλατεία με το όμορφο καμπαναριό και την αγιογραφημένη από τον Φώτη Κόντογλου εκκλησία του Αϊ-Γιώργη, αλλά και τα γραφικά καφενεία της, όπου μπορείς να απολαύσεις και τον καφέ σου.

Σημειώστε ότι η Στεμνίτσα υπήρξε κέντρο αργυροχρυσοχοΐας και μεταλλουργίας και έβγαλε ονομαστούς τεχνίτες που ταξίδευαν σε όλη την Ελλάδα, οπότε η δημόσια Σχολή Αργυροχρυσοχοΐας δεν βρέθηκε τυχαία εδώ.

Τα καλντερίμια της Δημητσάνας αποκτούν άλλη όψη το βράδυ…

Προνομιακός προορισμός

Η Δημητσάνα βρίσκεται σε απόσταση 215 χιλιομέτρων από την Αθήνα, γεγονός που την καθιστά προνομιακό προορισμό, καθώς με ήρεμους ρυθμούς χρειάζεσαι γύρω στις 2,5 ώρες για να φτάσεις εδώ, έχοντας κατά κύριο λόγο κινηθεί σε εθνική (Αθηνών-Κορίνθου και Αθηνών-Τριπόλεως) και σε καλή επαρχιακή οδό (Λεβιδίου- Βυτίνας – Ολυμπίας).

Προσοχή χρειάζεται μόνο το τελευταίο, σκιερό κομμάτι της διαδρομής, μετά την έξοδο από την κεντρική επαρχιακή οδό, καθώς οι ταμπέλες που προειδοποιούν για πάγο δεν έχουν τοποθετηθεί τυχαία εδώ! Αυτή, λοιπόν, η ευκολία πρόσβασης έφερε στη Δημητσάνα την τουριστική ανάπτυξη και μαζί της αρκετούς νέους ή αναπαλαιωμένους παραδοσιακούς ξενώνες και αρκετές ταβέρνες και καφέ. Αντίστοιχη υποδομή σε μικρότερη κλίμακα υπάρχει, επίσης, στη Στεμνίτσα και στο Ελληνικό, ενώ ξενώνες και φαγητό θα βρείτε και στη Ζάτουνα.

Κλείνουμε με μια τελευταία πρόταση που μπορεί να λειτουργήσει είτε ως ημερήσια εκδρομή- κύκλος με αφετηρία τη Δημητσάνα είτε να αποτελέσει τμήμα της διαδρομής κατά την επιστροφή σας στο κλεινόν άστυ. Ο λόγος για τον δρόμο που ξεκινά λίγο μετά τη Στεμνίτσα, όπου υπάρχουν πινακίδες για Χρισοβίτσι -Τρίπολη, και περνά μέσα από το Μαίναλο (Ελάτη-Πυργάκι) για να καταλήξει κοντά στη Βυτίνα. Αυτή η διαδρομή, που σε έναν καλό χάρτη θα χαρακτηριζόταν ως ιδιαίτερου φυσικού κάλους, θα σας δώσει μια εντελώς διαφορετική αίσθηση, επικυρώνοντας την ποικιλία επιλογών που προσφέρει η Δημητσάνα.

Το Κεφαλάρι και η εκκλησία του Αϊ-Γιάννη, πάνω από το Μουσείο Υδροκίνησης

INFO

  • Η Δημητσάνα είναι κτισμένη σε υψόμετρο 946 μέτρων πάνω στην αρχαία Τεύθιδα, πάνω από το φαράγγι του Λούσιου. Γνωστή ήδη από τον Δέκατο αιώνα, αποτελεί διατηρητέο οικισμό και έδρα του δήμου Γορτυνίας, ενώ θεωρείται «ανοιχτό ζωντανό μουσείο», λόγω του πολλών ιστορικών κτιρίων που διαθέτει, μεταξύ των οποίων το αρχοντικό των Αντωνοπουλαίων και το σπίτι του Παλαιών Πατρών Γερμανού.

  • Δεκάδες είναι οι εκκλησίες εντός και εκτός του οικισμού της Δημητσάνας. Από αυτές καλό είναι να μη χάσετε την Αγία Κυριακή (1834), δίπλα στη Βιβλιοθήκη, και τον Άγιο Χαράλαμπο (1832) που, εκτός των άλλων, προσφέρουν ωραία θέα τόσο προς την ίδια τη Δημητσάνα όσο και προς το φαράγγι. Ενώ στον ναό των Ταξιαρχών (1857) θα μπορέσετε να δείτε τα τείχη της αρχαίας Τεύθιδας.
  • Το Μουσείο Υδροκίνησης ανήκει στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς και είναι ανοιχτό καθημερινά 09:00 έως 17:00 (καλοκαίρι έως 18:00). Εισιτήριο €4,0, τηλ. 27950 31360.
  • Το φαράγγι του Λούσιου αποκαλείται και ως «Άγιο Όρος της Πελοποννήσου», λόγω του πλήθους των Μονών που βρίσκονται εδώ. Πλησιέστερη στη Δημητσάνα είναι η Μονή Αιμυαλών (πολύ κοντά στο Mουσείο Yδροκίνησης), ενώ η πλέον εντυπωσιακή είναι η Μονή Προδρόμου, στην αριστερή μεριά του φαραγγιού, στην οποία φτάνετε μέσω Στεμνίτσας (υπολογίστε 10-15’’ περπάτημα). Στην απέναντι πλευρά βρίσκεται η Μονή Φιλοσόφου (νέα και παλαιά), όπου φτάνεις με αυτοκίνητο μέσω Ζάτουνας.
  • Αν θέλετε να έχετε μια διαφορετική επαφή με το φαράγγι, μπορείτε να ακολουθήσετε (μετά από συνεννόηση με κάποιον ντόπιο οδηγό) το μονοπάτι που ξεκινά από το Μουσείο Υδροκίνησης, περνά από τις μονές Αιμυαλών, Φιλοσόφου και Προδρόμου για να καταλήξει στην αρχαία Γόρτυνα, όπου θα φτάσετε μετά από 3 ώρες περπάτημα. Οπότε καλό είναι να έχετε κανονίσει να σας περιμένει ταξί για την επιστροφή στη Δημητσάνα (υπολογίστε 25-30 ευρώ).
  • Στην τοπική αγορά θα βρείτε σπιτικά ζυμαρικά και γλυκά, βότανα, μέλι, αλλά και ντόπια χειροτεχνήματα.
  • Έχετε υπόψη ότι το αυξημένο υψόμετρο συνεπάγεται και αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες τον χειμώνα, οπότε φροντίστε να είστε κατάλληλα προετοιμασμένοι.
Στο καλντερίμι δίπλα στην αγορά της Δημητσάνας σας περιμένει το καφέ «4 εποχές» και η πρόσχαρη Γιώτα

«Αρχοντικό Δεληγιάννη»

Η φιλοξενία συναντά την παράδοση στον ξενώνα «Αρχοντικό Δεληγιάννη» όπου φιλοξενηθήκαμε. Στα εννέα καλόγουστα διακοσμημένα δωμάτια του αναπαλαιωμένου αρχοντικού, το οποίο βρίσκεται σε επίκαιρο σημείο, σε απόσταση αναπνοής από την αγορά της Δημητσάνας και προσφέρει εύκολη πρόσβαση στα βασικά αξιοθέατα του οικισμού, θα βρείτε όλες τις σύγχρονες ανέσεις, ενώ στην τραπεζαρία θα απολαύσετε ένα πλούσιο πρωινό. Αλλά, πάνω απ’ όλα, θα έχετε να κάνετε με ευγενικούς οικοδεσπότες, πρόθυμους να σας εξυπηρετήσουν σε ό,τι χρειαστείτε. https://www.arxontikodeligianni.gr/, τηλ. κρατήσεων: 27950 31571, 6944 834554.

Ford Kuga 2.5 Plug-In Hybrid 225PS

Ρεκόρ οικονομίας – και μάλιστα χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια – πετύχαμε με την Plug-in Hybrid έκδοση του ευρύχωρου SUV της Ford, που χρησιμοποιήσαμε για την εξόρμησή μας στη Δημητσάνα και στο φαράγγι του Λούσιου. Ένα αυτοκίνητο με ατμοσφαιρικό βενζινοκινητήρα 2,5 λίτρων, γεννήτρια, ηλεκτροκινητήρα και μπαταρία 14,4 kWh, που μπορεί να κινηθεί για έως 56 km με μηδενικούς ρύπους.

Το Kuga εμπρός από το μουσείο «Μίκης Θεοδωράκης»

Απαραίτητο συστατικό αυτού του συστήματος κίνησης αποτελεί το αυτόματο κιβώτιο τύπου CVT, που κάνει σαφώς πιο εύκολη τη ζωή του οδηγού. Η συνδυασμένη ισχύς των 225 PS είναι υπεραρκετή για να κινήσει γρήγορα το διόλου μικρό Ford, με 0-100 km/h σε 9,2’’ και ταχύτατες επιταχύνσεις εν κινήσει για ασφαλέστατα προσπεράσματα. Για το κράτημα δεν δυσκολεύεσαι να κάνεις υπερθετικά σχόλια, ενώ το γεγονός ότι η κίνηση μεταδίδεται μόνο στους εμπρός τροχούς δεν εμποδίζει το Kuga PHEV να κινείται άφοβα εκτός δρόμου και να «σκαρφαλώνει» εκεί που φυσιολογικά δεν θα περίμενε κανείς από ένα προσθιοκίνητο SUV. Τον δικό του ρόλο σε αυτό παίζει και το σύστημα επιλογής λειτουργίας (drive mode) του συστήματος κίνησης.

Μια εντελώς άλλη, παρθένα φύση σε περιμένει στις ελατοσκέπαστες δυτικές πλαγιές του Μαινάλου, στη διαδρομή Στεμνίτσα-Ελάτη-Πυργάκι

Το γεγονός τώρα ότι η μέση κατανάλωση του δικού μας Kuga PHEV διαμορφώθηκε εντέλει στα 6,9 L/100 km μόνον ως επίτευγμα μπορούμε να το θεωρήσουμε, καθώς επιτεύχθηκε με μία και μοναδική φόρτιση μπαταρίας. Θετικά σχόλια οφείλουμε, επίσης, να κάνουμε για τον εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας (ιδιαιτέρως για το ευφυές Cruise Control [IACC]) με αυτόματη ευθυγράμμιση στη λωρίδα κυκλοφορίας [LCA]) που διέθετε το «δικό μας» Kuga και εμείς φροντίσαμε να αξιοποιήσουμε δεόντως στον αυτοκινητόδρομο.

Περισσότερα για το Ford Kuga PHEV μπορείτε να διαβάσετε κάνοντας κλικ εδώ, ενώ γενικότερα για το Ford Kuga μπορείτε να διαβάσετε κάνοντας κλικ εδώ

Το αφιέρωμα στη Δημητσάνα δημοσιεύτηκε στο Car and Driver Μαρτίου 2022

 

 

 

Nikos Loupakis

Μηχανολόγος Μηχανικός - Δημοσιογράφος

Add comment

Kατηγορίες

Ημερολόγιο

Μάρτιος 2024
Δ Τ Τ Π Π Σ Κ
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031