1,35 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους σε τροχαία ατυχήματα. Υπάρχουν ωστόσο τρόποι να μειωθεί ο φόρος αίματος, άλλοτε με πιο απλές και άλλοτε με πιο σύνθετες παρεμβάσεις. Πιο ευάλωτοι σε αυτόν τον ακήρυχτο πόλεμο είναι οι πεζοί και οι δικυκλιστές. (Φωτογραφία: Ryoji Iwata on unsplash)
- Πολεοδομικός σχεδιασμός
Αν και αυτός θεωρητικά είναι ένας τομέας όπου είναι πιο δύσκολο να παρέμβει κανείς, καθώς έχουμε να κάνουμε με διαμορφωμένες καταστάσεις συνήθως, φαίνεται ότι περιθώρια υπάρχουν, τόσο για τις επεκτάσεις των πόλεων όσο και για τις υπάρχοντα αστικά κέντρα.
Φαίνεται πάντως, σύμφωνα με στοιχεία του World Resources Institute και του Sensus Bureau των ΗΠΑ, ότι οι πιο “compact” και «συνδεδεμένες» πόλεις τα καταφέρνουν τα καταφέρνουν καλύτερα από τις εκτεταμένες. Το παράδειγμα της σύγκρισης Ατλάντας (5,26 εκ. κάτοικοι / 16.605 km2 έκταση) και Βαρκελώνης (5,0 εκ. κάτοικοι / 3.263 km2 έκταση) είναι καταλυτικό. Η πιο αραιοκατοικημένη Ατλάντα, λόγω των αυξημένων μετακινήσεων που γίνονται μάλιστα σε ποσοστό 94,9% με αυτοκίνητο έχει όχι μόνο 5,5 φορές μεγαλύτερες εκπομπές CO2 από την Βαρκελώνη, αλλά και 18 φορές περισσότερα θύματα από τροχαία: 564 έναντι 31!!!
Μικρότερες διαδρομές, σωστότερος σχεδιασμός της κυκλοφορίας, αξιοποίηση μέσων μαζικής μεταφοράς (3,5% η Ατλάντα, 39% η Βαρκελώνη) αλλά και η προώθηση ήπιων/οικολογικών μέσων μετακίνησης όπως το ποδήλατο φαίνεται ότι λειτουργούν θετικά για την οδική ασφάλεια.
Λιγότερα αυτοκίνητα, λιγότερα χιλιόμετρα και μικρότερες διαδρομές (που να μπορούν να πραγματοποιηθούν με τα πόδια) είναι το μυστικό της επιτυχίας. Και καθώς τα λιγότερα αυτοκίνητα απαιτούν και μικρότερους σε πλάτος δρόμους, κερδισμένοι είναι και πάλι οι πεζοί. Βλέπετε για κάθε επιπλέον μέτρο που πρέπει να περπατήσει ένας πεζός για να διασχίσει έναν δρόμο η πιθανότητα ατυχήματος αυξάνεται κατά 6%.
- Μείωση της ταχύτητας
Καθώς για κάθε 1% αύξηση της ταχύτητας έχουμε αύξηση των νεκρών κατά 4% ο έλεγχος της κυκλοφορίας είναι καθοριστικής σημασίας για την επιβίωση ιδίως των πεζών και των δικυκλιστών που εμπλέκονται σε ένα τροχαίο. Εδώ πλέον μιλάμε όχι μόνο για τον καθορισμό των σωστών ορίων ταχύτητας, αλλά και για την επιβολή τους με την σωστή αστυνόμευση, ιδίως σε σημεία που είναι αυξημένης επικινδυνότητας.
Παρεμβάσεις που εξαναγκάζουν τους οδηγούς να μειώνουν ταχύτητα όπως οι κυκλικοί κόμβοι, που αφθονούν στην Ευρώπη αλλά στην Ελλάδα είναι ελάχιστοι, μειώνουν τα ατυχήματα κατά 70-90% στις διασταυρώσεις. Ενώ η μείωση της ταχύτητας στην οποία μας υποχρεώνουν τα «σαμαράκια» φαίνεται ότι δίνει μείωση ατυχημάτων κατά 41%, σύμφωνα με σχετική έρευνα. Αντίστοιχα η δημιουργία υποχρεωτικών «ζιγκ-ζαγκ» μειώνει επίσης τον κίνδυνο σε ποσοστό άνω του 50%.
- Πολύπλευρη κινητικότητα
Τα σωστά οργανωμένα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι απαραίτητα για μια ασφαλή πόλη. Ένα σύγχρονο δίκτυο αστικών λεωφορείων μπορεί να μειώσει τις ανθρώπινες απώλειες έως και κατά 50%, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του World Resources Institute, αφού ο κίνδυνος για αυτούς που μετακινούνται με μέσα μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ) είναι 10 φορές μικρότερος σε σχέση με τον κίνδυνο που διατρέχουν οι εποχούμενοι. Στο σύνολό της, μια πόλη που είναι προσανατολισμένη στον συνδυασμό πολλαπλών μέσων κινητικότητας είναι 5 φορές πιο ασφαλής.
- Νομοθεσία
Η διαμόρφωση και η εφαρμογή ενός αποτελεσματικού νομοθετικού πλαισίου μπορεί επίσης να συμβάλλει στη μείωση των τροχαίων. Θα μπορούσε κανείς να αναφέρει το παράδειγμα της υποχρεωτικής χρήσης της ζώνης ασφαλείας και του κράνους, υπενθυμίζοντας ότι στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι από το 2008 έως το 2012 οι ζώνες έσωσαν περίπου 63.000 ανθρώπους (πάντα σύμφωνα με το World Resources Institute).
Ενώ εντός συνόρων, έχουμε σχετικά πρόσφατα παραδείγματα εγκατάλειψης θυμάτων μετά από τροχαίο, τα οποία δικαίως ξεσήκωσαν θύελλα διαμαρτυριών και έθεσαν επί τάπητος το ζήτημα της αλλαγής του άρθρου 43 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ). Ενώ πληθαίνουν και οι φωνές την τροποποίηση του άρθρου 42 (για θέσπιση 0% αλκοόλ, 0% ψυχοτρόπες ουσίες κατά την οδήγηση).
Αναθεώρηση χρειάζεται επίσης ο ΚΟΚ σε σχέση με την μετακίνηση παιδιών με μοτοσικλέτα, αφού το υπάρχον καθεστώς δεν καθορίζει ηλικιακό όριο, με αποτέλεσμα μικρά παιδιά, που δεν αντιλαμβάνονται τις ιδιαιτερότητες της κίνησης με δίκυκλο (και που ενδεχομένως δεν γνωρίζουν καν να κάνουν ποδήλατο) βρίσκονται σε όχημα που κατά κάποιο τρόπο απαιτεί τη συμμετοχή τους για να κυκλοφορήσει με ασφάλεια.
- Εκπαίδευση
Επειδή όμως πίσω από κάθε ατύχημα βρίσκεται πάντοτε με κάποιο τρόπο, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, ο άνθρωπος το ζήτημα τόσο της κυκλοφοριακής παιδείας όσο και της εκπαίδευσης – και μάλιστα δια βίου – των οδηγών πρέπει να βρίσκεται διαρκώς στο τραπέζι με τη συνεχή εφαρμογή και βελτίωση σχετικών προγραμμάτων. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Γαλλίας όπου τα παιδιά διδάσκονται τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας ως μάθημα, στο οποίο μάλιστα δίνουν εξετάσεις!
- Έγκαιρη αντιμετώπιση / ΕΚΑΒ
Καθώς τα πρώτα 20-25 λεπτά θεωρούνται κρίσιμα για έναν άνθρωπο που έχει τραυματιστεί σοβαρά, η έγκαιρη επέμβαση ειδικευμένου προσωπικού για τη διακομιδή των τραυματιών παίζει καθοριστικό ρόλο στον τελικό απολογισμό ενός οποιουδήποτε ατυχήματος. Κατά συνέπεια βασικό ρόλο παίζει η διαθεσιμότητα ασθενοφόρων και των άλλων οχημάτων που είναι απαραίτητα για τον απεγκλωβισμό των τραυματιών (εφόσον υπάρχουν εγκλωβισμένοι), αλλά και η έγκαιρη άφιξή τους στον τόπο του συμβάντος – κάτι που επιβάλλει τη συνεργασία με την αστυνομία για την διευθέτηση της κυκλοφορίας.
Οι στατιστικές δείχνουν ότι το μεγαλύτερο μέρος των σοβαρά τραυματισμένων, σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, καταλήγει πριν φθάσει στο νοσοκομείο, ενώ σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, αν δεν υπάρξει βελτίωση στον τομέα αυτόν τα θύματα των τροχαίων θα αυξηθούν από 1,35 σε 2,40 εκατομμύρια μέχρι το τέλος της δεκαετίας! Και επειδή όλα μεταφράζονται στις μέρες μας με κάποιο τρόπο σε χρήμα, αυτό σε βάθος χρόνου συνεπάγεται, σύμφωνα με σχετική έρευνα, απώλεια ποσοστού έως και 20% του ΑΕΠ.
Add comment